Rode jassen in de trein

Ronald Roël is al 9 jaar onderzoeker op de trein. ‘De meeste mensen reageren heel leuk. Het valt me op dat het vooral belangrijk is dat je goed uitlegt dat je reizigersonderzoek doet’. Het mooiste aan zijn werk vindt Ronald dat hij veel mensen ontmoet en het hele land doorreist. ‘Vanmorgen was ik op 8 verschillende treinen en ik kom echt overal, van Enschede, Vlissingen tot Maastricht’.Volgens Ronald vragen reizigers vaak wat er met de cijfers gebeurt. Roswitha van de Kamer werkt bij NS op de afdeling Klant- & Marktadvies. Zij houdt zich onder andere bezig met het onderzoek naar reizigersaantallen: ‘Wij willen graag zo goed mogelijk weten hoeveel reizigers op welke momenten op welke trajecten met de trein reizen. Als we dit weten kunnen we hier rekening mee houden bij het inplannen van ons materieel. Wij hebben ruim 600 treinstellen, langer, korter, enkeldeks en dubbeldekkers. Als we weten op welke momenten en locaties het druk is, zorgen we er zoveel mogelijk voor dat wij dan onze grootste treinen inzetten’.

Met de komst van de ov-chipkaart weten we meer over welke treinen onze reizigers het meest nemen. Toch blijft het volgens Roswitha nodig dat er ook onderzoekers door de trein lopen: ‘Vanuit de gegevens van de ov-chipkaart kennen we ongeveer 80% van de gemaakte reizen. Dit betekent dat 20% van de reizen gemaakt wordt met een andere kaart, zoals een e-ticket, actiekaart, maar ook de wegwerpchipkaart uit de automaat. Bij deze vervoerbewijzen is in- en uitchecken niet verplicht. Voor die reizen zijn we dus afhankelijk van de onderzoekers. We hebben afgesproken dat de onderzoekers elke trein, één keer per kwartaal helemaal doorlopen’. 
 

Reizigers vragen zicht wel eens af of deze informatie niet door de conducteurs verzameld kan worden. Conducteurs lopen ook door de trein maar die zijn er ook om service te verlenen, vragen te beantwoorden en bij aankomst op een station stappen zij uit om te controleren of alles goed gaat en te fluiten voor vertrek. De onderzoekers lopen systematisch een trein helemaal door.Ronald legt reizigers geregeld uit waar NS de gegevens voor gebruikt. ‘Je bent niet verplicht mee te werken maar ik denk dat het ook wel belangrijk is voor reizigers dat zij meedoen. Dan kan NS er namelijk voor zorgen dat zij beter voldoen aan de behoeften van reizigers’. De informatie die de onderzoekers verzamelen is niet terug te leiden tot personen. Ronald: ‘ik denk dat het goed is om dat te benadrukken, het onderzoek is anoniem’.
 

Roswitha geeft aan dat NS de cijfers ook gebruikt om de overheid te informeren. ‘Afgesproken is dat wij regelmatig aangeven wat het aantal reizigerskilometers is en de kans op een zitplaats. Daar helpen deze gegevens bij’.
 

In het radio 2 programma Bureau Kijk in de Vegte werd over dit onderwerp recent een vraag van een luisteraar beantwoord. Dit fragment kun je hier terugluisteren.