Steeds drukker, toch bereikbaar

“Kleine moeite, groot plezier.” Onder dat motto deed NS onlangs een verzoek aan hogescholen en universiteiten om samen te zoeken naar mogelijkheden om de drukte in de spits te verminderen. Studentenvereniging LSVb is bang dat studenten uit de spits geweerd worden en niet mee mogen praten om naar oplossingen te zoeken. Het tegendeel is waar. Juist nu de 17e miljoenste Nederlander zich binnenkort meldt, is het onze opgave om samen na te denken hoe we een steeds drukker Nederland in de toekomst bereikbaar houden.

Iedere ochtend gaan zo’n 7 miljoen mensen naar hun werk, opleiding of juist naar huis. Dat doen ze per fiets, bus, tram, auto of trein, aan het einde van de dag herhaalt zich dat ritueel. Nu de economie aantrekt, is de filedruk afgelopen jaar met 25% toegenomen en loop je in de trein vaker de kans dat je in de spits moet staan.

Buiten deze twee piekmomenten is er eigenlijk altijd een zitplaats in de trein. De gemiddelde bezettingsgraad in de trein is in Nederland ongeveer 30%. De piek in de spits is tegenwoordig zo kort dat je op een aantal trajecten soms een kwartier later de plekken voor het uitzoeken hebt. Sommigen spreken zelfs van de hyperspits.

In de spits kan circa 91% van onze reizigers zitten. Het komt nog te vaak voor dat treinen op sommige trajecten in de spits te vol zitten, of mensen soms achter moeten blijven op een perron. In dat laatste geval is er bijna altijd iets bijzonders, bijvoorbeeld een trein die is uitgevallen of een evenement. We weten hoe vervelend dit is voor onze reizigers, daarom werken we er hard aan dit ongemak te voorkomen. Daarnaast zijn met spoed extra treinen besteld. De eerste komen eind dit jaar. We gaan slim om met de planning van het onderhoud om al onze treinen op de baan te houden en zetten op drukke trajecten spitsbussen in. Ook in de jaren na 2017 investeren we miljarden in nieuwe treinen, maar zelfs dan valt een zitplaats niet te garanderen.

Onze samenleving en economie verandert. Veel mensen zijn gebonden aan de spitstijden, maar lang niet iedereen. Veel mensen werken thuis, maken gebruik van digitale mogelijkheden om op afstand te werken of kiezen er bewust voor ’s ochtends eerst de kinderen naar school te brengen en ’s avonds nog een uurtje te werken als de kleintjes op bed liggen. Die flexibiliteit maakt het leven prettiger en sluit aan op de wens van mensen om hun tijd steeds vrijer in te delen.

Laat helder zijn, het is in de eerste plaats aan NS hard te werken om onze reizigers een comfortabele treinreis te bieden. Maar om onze tijd, de ruimte en maatschappelijke investeringen beter te benutten vragen we een kleine bijdrage aan grote bedrijven, ministeries, hogescholen en universiteiten. Dat kan door eerstejaars studenten die vaak nog thuis wonen niet het eerste uur in te plannen, door via moderne middelen vanuit huis college te volgen, of door studenten te verleiden de trein een kwartier eerder of later te nemen. Twee weken geleden hebben de Hogeschool Utrecht en de Provincie Utrecht een convenant gesloten om onderwijs en openbaar vervoer in de regio beter te benutten en CO2-uitstoot te verminderen.

Wij begrijpen heel goed dat dit niet voor iedereen mogelijk is, sommige mensen moeten in de spits met het openbaar vervoer naar hun bestemming. Iedereen is en blijft altijd welkom bij NS; ook studenten, ook in de spits. Graag nodigen we de LSVb uit voor een gesprek om mee te denken hoe we een steeds drukker Nederland bereikbaar houden.