"Zou willen dat ik zo lenig was" - #treinhalen

Elke conducteur herkent de situatie: de reizigers zijn ingestapt, je controleert of alle deuren veilig zijn gesloten en fluit om aan te geven dat de trein vertrekt. Op dat moment rent een roekeloze reiziger de roltrap af om zich op het laatste moment in de trein te wringen. “Gevaarlijk en het leidt tot onnodige en vermijdbare vertraging”, aldus NS-hoofdconducteur en fluitinstructeur Xander Philips. Meer dan de helft van de treinreizigers stapt in ná het horen van het fluitsignaal van de conducteur, zo blijkt uit een peiling onder meer dan 200 hoofdconducteurs van NS.

Dat aantal wil NS drastisch verlagen. In een online video is te zien wat de gevolgen kunnen zijn: Een Britse freerunner rent over de daken van Rotterdam om de trein te halen. Maar of dat goed afloopt? In de “Making off” legt de Hoofdconducteur het probleem uit: “Veel reizigers zien de perrontijd als uiterste instaptijd, terwijl het de vertrektijd is. Xander doet een oproep aan de reiziger“ Help ons mee op tijd te rijden, stap in vóórdat de conducteur het fluitsignaal geeft.” De video van de Freerunner in Rotterdam is inmiddels een hit op internet.

Ook verspreidde NS posters waarin reizigers met #treinhalen gevraagd worden wat zij doen om op tijd de trein te halen.

Kinderwagen tussen de deur

De peiling onder conducteurs maakte veel reacties los, zoals: “Een reiziger duwt nog gauw een kinderwagen met kind tussen de sluitende deuren om nog in te kunnen stappen.” en “Een man wilde tijdens het sluiten weer uitstappen, omdat hij vrienden op het perron zag.”

Ook Xander maakt af en toe gekke dingen mee: “Een man stapte te laat in. Bij de laatste controle voor vertrek zag ik zijn been uitsteken, ik voorkwam dat de trein kon vertrekken en er echt een gevaarlijke situatie kon ontstaan. Ik vroeg medereizigers waarom zij niet aan de noodrem hadden getrokken, waarop de beknelde man zei: ik heb gezegd dat ik het wel kon volhouden tot het volgende station. Ik dacht dat ik gek werd. Aan het einde van het perron stond een hekje, ik wil niet weten wat er had kunnen gebeuren. Ik begrijp best dat je de trein wilt halen,“ vervolgt Xander, “maar breng jezelf niet in gevaar.”

Uitslag peiling

224 van de in totaal 2500 conducteurs deed mee aan de peiling. Wat bleek? 54% van de reizigers stapt in ná het horen van het fluitsignaal, 43% van de conducteurs maakt dagelijks een gevaarlijke situatie mee door te late instappers, 71% van de conducteurs loopt meerdere keren per dag onnodig vertraging op door te late instappers.

Xander richt zich niet alleen tot zijn reizigers en vindt dat de verantwoordelijkheid allereerst bij hemzelf ligt: “NS wil nog beter op tijd rijden. Daar moeten we als NS vooral zelf voor zorgen. Zelf ben ik instructeur voor collega-conducteurs en leer ik ze om op een veilige manier het vertrekproces uit te voeren of te verbeteren en daarbij op tijd te fluiten én op tijd te vertrekken. In de drukke spits is dit extra oppassen geblazen. Op zo’n moment zijn er vaker mensen die allerlei capriolen uithalen om de trein te halen. Ik weet dat reizigers niet altijd tevreden over ons zijn, maar we doen er alles aan om op tijd te rijden. Ik hoop dat reizigers begrijpen dat wij als conducteur hun hulp daar ook bij nodig hebben.

Perrontijd = Vertrektijd

Volgens Xander is er in de loop der jaren een misverstand ontstaan over de vertrektijd op de perronborden: “De perrontijd wordt gezien als instaptijd, maar het is de vertrektijd. Veel reizigers denken dus dat ze nog in kunnen stappen, terwijl dit de tijd is waarop de trein moet vertrekken, met de deuren dicht en de reizigers veilig binnen. Dus als je op dat tijdstip van de roltrap komt rennen, ben je eigenlijk te laat.”

Voor reizigers die het fluitsignaal horen en dus te laat zijn, heeft hij een simpel advies: “Probeer niet alsnog in te stappen, koop een krantje, een kop koffie of geniet even van de zon. Vaak gaat er 15 minuten later weer een trein.”

Boetes

Een boete geeft Xander niet snel, hoewel het volgens de huisregels wel verboden is om na het fluitsignaal in te stappen: “Ik probeer de reizigers uit te leggen dat ze hiermee gevaar lopen en medereizigers onnodig op vertraging trakteert. Een boete geef ik alleen als een reiziger bewust gevaarlijke situaties voor zichzelf of de medereizigers creëert.”

In 2015 werd bij NS zo’n 30 keer een boete gegeven aan reizigers die gevaarlijke situaties creëerden bij het te laat instappen.