Halfjaarcijfers NS 2023

In de eerste helft van het jaar groeide het totaal aantal gereisde kilometers bij NS. Dit kwam 24% hoger uit vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Deze groei wordt voor een groot deel verklaard doordat in de eerste maanden van vorig jaar nog coronamaatregelen golden. Voor de maand juni van dit jaar groeide het aantal reizigerskilometers met 6% in vergelijking met juni 2022. De reizigersaantallen zijn nog altijd fors minder dan voor corona. Op een gemiddelde werkdag nemen 1,1 miljoen reizigers de trein. Voor corona was dit nog 1,3 miljoen reizigers. 

Veranderend reisgedrag 
Het reisgedrag van treinreizigers is blijvend veranderd. Doordeweeks reizen structureel minder forenzen met de trein. De dinsdagen en donderdagen zijn daarentegen - zeker in de spits - relatief druk. Veel forenzen kiezen er juist dan voor om naar werk te gaan. In de weekenden zijn de reizigersaantallen weer op het oude niveau. Weekendreizigers leggen doorgaans langere afstanden af dan forenzen, waardoor het totaal aantal gereisde kilometers sneller toeneemt dan het aantal reizigers. 

De groei in reizigers is ook te merken aan de zitplaatskans: Het percentage reizigers dat in de spits kans had op een zitplaats was in de eerste helft van het jaar 95,7%. In de eerste helft van 2022 waren er door coronamaatregelen fors minder reizigers, waardoor de zitplaatskans toen nog bijzonder hoog was: 98,5%. In het eerste halfjaar kwam 91,5% (2022: 93,3%) van de reizigers op tijd op hun bestemming. 

In de eerste helft van 2023 vonden enkele impactvolle incidenten plaats. Bij het afschuwelijke ongeval bij Voorschoten op 4 april verloor een medewerker van een aannemer het leven, terwijl hij werkzaamheden aan het spoor verrichtte. Bij dit ongeval raakte ook meerdere reizigers en de machinist van de NS-trein gewond. Daarnaast was de schade aan het spoor en het perron van station Voorschoten groot. Hierdoor konden ruim twee weken geen treinen rijden tussen Leiden Centraal en Den Haag Mariahoeve. Als gevolg van dassenburchten onder het spoor reden een ruime week geen treinen op het drukke traject Den Bosch - Eindhoven. Ook de storing bij de verkeersleidingpost van ProRail in juni zorgde voor grote hinder voor reizigers in vooral Amsterdam en omgeving en Utrecht. 

Op de Hogesnelheidslijn hebben reizigers vaker te maken gehad met vertraging en uitval van treinen. Onder andere de huidige snelheidsbeperking bij Rijpwetering zet de punctualiteit op de HSL onder druk. Deze kwam in de eerste helft van het jaar uit op 78,2% (2022: 86,2%). ProRail heeft aangegeven dat treinen over een deel van de HSL, waarschijnlijk tot in 2025 niet de normale, maximale snelheid kunnen rijden.

Meer dan 2.700 nieuwe collega’s 
De afgelopen periode heeft in het teken gestaan van het werven en opleiden van veel nieuwe collega’s. In het eerste halfjaar van 2023 zijn er onder meer 466 nieuwe hoofdconducteurs en 287 machinisten geworven. Een deel van de nieuwe collega's is al aan het werk op de trein, het andere deel volgt momenteel de opleiding. In totaal hebben we - inclusief 760 nieuwe collega's voor de retail op de stations - 2.761 vacatures ingevuld. Bij NS werken zo'n 19.000 collega's in Nederland.

Dienstregeling 
NS heeft in dit eerste halfjaar een dienstregeling kunnen rijden die past bij de huidige reizigersaantallen. Tegelijkertijd blijft het een uitdaging om de dienstverlening elke dag weer op niveau te houden en te zorgen voor een comfortabele reis. In september van dit jaar gaat NS op verschillende trajecten treinen verlengen om de verwachte reizigersgroei na de vakantie weer op te kunnen vangen. September is traditioneel de drukste maand van het jaar. Op de HSL gaan we op de drukste momenten enkele treinen toevoegen. Gezien het veranderende reisgedrag en de toename van het aantal reizigers op bepaalde momenten in de week, wil NS de dienstregeling in 2024 verder uitbreiden.

Financiële prestaties 
NS ziet een financieel herstel in de eerste helft van 2023, maar het herstel is nog onvoldoende voor een financieel gezond NS. De opbrengsten zijn in de eerste helft van dit jaar, exclusief overheidssteun, toegenomen tot € 1.853 miljoen (2022: € 1.324 miljoen). 

Specifiek kijkend naar de activiteiten in Nederland stegen de vervoersopbrengsten tot € 1.417 miljoen (2022: € 1.091 miljoen). De opbrengsten van de exploitatie van Stations stegen naar € 241 miljoen (2022: € 196 miljoen). De groei in opbrengsten komt met name door de aantrekkende reizigersaantallen. 

In Duitsland zijn de opbrengsten van € 195 miljoen (2022: € 37 miljoen) hoger dan vorig jaar doordat de spoorconcessies in Nedersaksen (WestfalenBahn GmbH), Disa in Saksen-Anhalt en STS in Thuringen (Abellio Rail Mitteldeutschland GmbH) voor de volledige periode zijn verantwoord, terwijl vorig jaar enkel WestfalenBahn GmbH na afronding van de herstructurering (vanaf 1 maart 2022) is meegeconsolideerd. Abellio Rail Mitteldeutschland GmbH is vanaf 1 juli 2022 meegeconsolideerd. Dankzij de herstructurering zijn de verliezen gestopt en laten de activiteiten in Duitsland een kleine positieve resultaatsbijdrage zien. 

Het rijden van treinen op het Nederlandse hoofdrailnet - de belangrijkste kerntaak van NS - is nog steeds verlieslatend. Naast de opbrengsten zijn in de eerste helft van het jaar ook de kosten gestegen. Dat komt onder meer door de uitbreiding van de dienstverlening na corona, het succesvol invullen van een groot aantal vacatures en de gevolgen van de inflatie en de stijging van de cao. NS heeft in de eerste helft van 2023 een onderliggend operationeel verlies van € 26 miljoen geleden (2022: € -225 miljoen). Hoewel dit een verbetering ten opzichte van 2022 is, blijft dit nog steeds onvoldoende voor een financieel gezond NS. De komende jaren blijven voor NS financieel uitdagend. 

NS ontvangt € 23 miljoen transitievergoeding openbaar vervoer (TVOV) van de overheid voor de eerste helft van 2023 en verantwoordt in 2023 € 14 miljoen voor de eindafrekening van de beschikbaarheidsvergoeding openbaar vervoer (BVOV) voor 2022. Voor de eerste helft van 2022 werd € 226 miljoen BVOV en € 4 miljoen NOW verantwoord. Rekening houdend met de vergoedingen vanuit de overheid en met de impact van andere incidentele en bijzondere boekhoudkundige posten van € -17 miljoen (2022: € 73 miljoen) wordt het operationeel verlies beperkt tot € 6 miljoen (2022: € 78 miljoen positief).

Nettoresultaat 
Het nettoresultaat komt uit op € 38 miljoen (2022: € 191 miljoen). De voornaamste reden dat dit lager is dan dezelfde periode vorig jaar is dat de BVOV-regeling (€ 226 miljoen) tot een aanzienlijk hogere vergoeding leidde dan de huidige TVOV-regeling (€ 23 miljoen). Dat resulteert in een lager resultaat uit bedrijfsactiviteiten. Tevens resulteerden vorig jaar de, inmiddels verkochte activiteiten in de Britse markt, nog in een positieve impact op het nettoresultaat van € 55 miljoen als resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten.

Klik hier voor het NS Halfjaarbericht 2023