NS: 'Grote zorgen over weggeven bestemmingen Berlijn, Londen en Parijs aan de markt'
NS heeft grote zorgen over het voornemen om vanaf 2025 de hogesnelheidslijnen naar Berlijn, Frankfurt, Londen en Parijs aan de markt weg te geven. Internationale treinreizigers zijn hiervan de dupe. Vanaf dat moment zijn zij de zekerheid en het gemak van deze internationale verbindingen kwijt.
De enige garantie die internationale treinreizigers hebben op vaste, snelle en frequente verbindingen naar Europese steden zijn goede afspraken in de concessie. Ik maak me ernstige zorgen dat mensen opnieuw in het vliegtuig stappen wanneer internationale treinverbindingen op deze manier aan kwaliteit inboeten. Zeker is in ieder geval dat marktwerking zich slecht verhoudt tot het halen van gewenste maatschappelijke doelen, zoals we momenteel in meerdere sectoren zien. Feitelijk wordt hier een oer-Nederlands bedrijf ten gunste van buitenlandse staatsbedrijven gepasseerd omdat Brussel dat wil. De opbrengsten van deze lijnen, die voorheen naar de Nederlandse reiziger gingen, verdwijnen daarmee ook het naar het buitenland.
Het voornemen staat in het Programma van Eisen voor de vervoerconcessie voor het hoofdrailnet, dat maandagavond door staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer is gestuurd.
Rust voor focus op reiziger
NS stelt daarnaast in een eerste reactie op het Programma van Eisen voor om - met de reiziger in gedachten - rust te creëren en nu niet opnieuw onderzoek te doen naar marktordening. Het ministerie houdt de optie open om ook binnenlandse lijnen weg te geven aan de markt. Zo’n commercieel avontuur is niet in het belang van de reiziger en staat haaks waar het wat ons betreft om gaat: het met een samenhangend hoofdrailnet met rechtstreekse verbindingen realiseren van belangrijke maatschappelijke doelen. Daarnaast houdt NS bij dit Programma van Eisen zorgen over de betaalbaarheid van de trein en het investeren in infrastructuur.
Betaalbaarheid
NS wil een betaalbaar treinkaartje voor de reiziger. Voor corona had NS geen andere inkomsten dan reizigersopbrengsten, maar de afgelopen jaren hebben we een beschikbaarheidsvergoeding ontvangen. Vanwege nog altijd achterblijvende reizigersaantallen en gestegen inflatie verwachten we - zeker in het begin van de komende concessieperiode – dat een vorm van subsidie noodzakelijk blijft om de trein voor iedereen betaalbaar te houden.
Investeren
Zonder investeringen in de infrastructuur is slechts beperkte reizigersgroei mogelijk. De huidige infrastructuur loopt tegen haar grenzen aan en dat terwijl het ministerie zelf tot 2040 tot 40 procent groei van reizigers verwacht. Om die groei op te vangen, zijn extra investeringen nodig. Bijvoorbeeld in betere baanstabiliteit en Zuidasdok.
Onze geelblauwe treinen zijn onlosmakelijk verbonden met het Nederlandse landschap. Zij houden ons land op 100 procent windenergie bereikbaar en verbinden hoogfrequent onze steden. NS is een op en top Nederlands bedrijf met 180 jaar spoorgeschiedenis en we voelen ons dan ook een maatschappelijke dienstverlener. Met het tijdelijk afschalen van de dienstregeling zet NS momenteel een stap terug, daar moeten we eerlijk over zijn. Toch is dat niet het einde van onze ambities en gelukkig heeft de trein de toekomst. Iedere reiziger die instapt, helpt bij het tegengaan van klimaatverandering. Iedere forens met een treinabonnement scheelt een tweedehandsauto op de weg en iedereen met een nieuwbouwwoning verdient een treinstation op fietsafstand.
Kwaliteit en stabiliteit
Uit oogpunt van kwaliteit en stabiliteit gaat de concessie voor het landelijke spoor na 2024 opnieuw naar NS. Het Programma van Eisen is onderdeel van het proces om te komen tot die nieuwe concessie, die na 2024 ingaat. NS heeft de ambitie om ook na 2024 zich maximaal in te spannen voor de reiziger door steden en landsdelen te verbinden en Nederland duurzaam bereikbaar te houden.