Utrecht,
08
april
2022
|
15:27
Europe/Brussels

Oostelijke reizigerstunnel Amsterdam Centraal getransformeerd tot kunstwerk

Samenvatting

Het afgelopen halfjaar heeft kunstenaarscollectief United Painting vanuit een unit in de Amstelpassage op Amsterdam Centraal hard gewerkt aan de totstandkoming van een kunstwerk dat de hele Oostelijke reizigerstunnel en een deel van het bagagedepot beslaat. Dit gebeurde in opdracht van NS en ProRail. Meer dan 100 Amsterdammers, stationsmedewerkers en reizigers hebben in samenwerking met United Painting dit kunstwerk niet alleen gerealiseerd, maar ook ontworpen. Mensen die hieraan een bijdrage hebben geleverd, hebben een ‘eigen’ stukje kunstwerk in een tunnel op station Amsterdam Centraal. Dit maakt het kunstwerk nog unieker. Totdat deze smalle reizigerstunnel zonder winkels over een aantal jaren ingrijpend wordt verbouwd, zorgt het kunstwerk voor kleur en sfeer.

Rene Wubs, stationsmanager Amsterdam Centraal: “We zijn trots op dit kunstwerk en hoe het tot stand is gekomen. Onze doelstelling was een kunstwerk voor en door reizigers en collega's van Amsterdam Centraal dat ervoor zorgt dat reizigers niet stil hoeven te staan om het kunstwerk te bewonderen, maar juist gestimuleerd worden om in beweging blijven. Totdat de tunnel over een aantal jaren wordt verbreed en voorzien wordt van winkels, is het een prettigere plek voor onze reizigers geworden."

Het iconische repetitieve patroon in de vloer is de inspiratie en de basis van het ontwerp. Dit patroon is in de jaren ’80 ontworpen en heeft een functioneel en richtinggevend karakter: de I’tjes en H’tjes geven weer waar de trapopgang is. Het ontwerptraject is zo ingericht dat de participanten met een ontwerpprogramma eenvoudig een bijdrage hebben kunnen leveren aan het ontwerp. 

Uniek ontwerpproces

Dre Urhahn van United Painting: “Behalve dat de Oosttunnel een heel bijzondere plek is, kent dit project ook een uniek ontwerpproces. Dat begon al toen United Painting bij het verstrekken van de opdracht met NS en ProRail de afspraak maakte dat het design pas gaandeweg de productie zou komen te ontstaan. Eenmaal bezig - een aantal muren waren zelf al geschilderd met een eerder ontwerp - werden we ineens gegrepen door de vormen van de iconische tegelvloer van de tunnel. Vormgeefster Marije Hester ontdekte dat door het toevoegen van geometrische vormen een eindeloze reeks unieke patronen gegenereerd kon worden, die telkens een nieuwe vibe hadden, maar toch hetzelfde ritme aan hielden als de vloer. Een bevriende computerprogrammeur bood aan om een ontwerptool te maken, waarmee iedereen stukjes patroon kon ontwerpen. Toen op een gegeven dag de inmiddels gepensioneerde architect Henk Woltjer de United Painting studio binnenliep, ons vertelde hoe hij ooit had mee ontworpen aan de vloer van de tunnel - en vervolgens zelf achter de design tool plaats nam was de cirkel rond. Zo werd het concept niet alleen totaal in co design ontworpen maar ook door de inmiddels meer dan honderd participanten - ook in co creatie gerealiseerd. Na een dagje schilderen mijmerden we na met Henk Woltjer en bedachten we dat dit multigenerationele proces gebaseerd was op de fundamenten van hiphop: Hij speelde ooit een strakke jazzbeat, nu maakte United Painting er een vernieuwende remix van, als een ode aan de Oosttunnel. We hopen dat de passanten tijdens hun aankomst, vertrek of overstap het ritme even kunnen voelen als ze er doorheen lopen.”

Realisatie

Om de grote reizigersstroom die dagelijks door de Oosttunnel komt niet te hinderen, is de realisatie van het kunstwerk met name in de nacht gedaan. Er hebben meer dan 100 vrijwilligers aan meegewerkt. 

download
Openingsfilmpje kunstwerk Oosttunnel