Vijf vragen over stationsroltrappen

Waarom zijn er roltrappen op stations? ,,Op een station kunnen reizigers op drie manieren hoogteverschillen overbruggen: met een gewone trap, roltrap of lift. De lift is vooral bedoeld voor mensen in een rolstoel, mensen die slecht ter been zijn en mensen met bagage en fietsen. Gewone trappen kunnen de meeste mensen verwerken. Hierdoor zijn reizigers zo min mogelijk looptijd in het station kwijt. Roltrappen bieden meer comfort, maar kunnen minder reizigers verwerken. Waar mogelijk plaatsen we de trappen en roltrappen in een station zo ten opzichte van elkaar dat reizigers in één oogopslag kunnen kiezen. Dat levert het meeste gemak op én zorgt voor minimale looptijden.’’

Met wat voor snelheid draaien de roltrappen op stations? ,,Europees gezien hebben wij in Nederland een gemiddelde snelheid. De Britten laten de trappen wat sneller rollen, de Zwitsers juist wat langzamer. Roltrappen in winkels en winkelcentra draaien meestal langzamer dan op onze stations, zodat mensen daar in alle rust om zich heen kunnen kijken. Uit onderzoek blijkt dat het sneller laten draaien van roltrappen bij ons een tegengesteld effect kan hebben. Dit omdat sommige reizigers in dat geval gaan aarzelen bij het opstappen. Bovendien verhoogt een te snelle roltrap de kans op valpartijen.’’

Waarom komt het voor dat een roltrap het niet doet? ,,In de meeste gevallen staat een roltrap stil als er geen reizigers zijn. De roltrap gaat dan pas weer draaien als er iemand de roltrap op stapt. Maar een roltrap is en blijft een machine die onderhoud nodig heeft en ook kapot kan gaan. We plegen regelmatig onderhoud om defecten te voorkomen, maar dat lukt helaas niet altijd. Roltrappen kunnen ook stilstaan omdat er een verbouwing gaande is, waarvoor de stroom tijdelijk moet worden afgeschakeld. Maar het gebeurt ook dat grappenmakers de noodknop indrukken waardoor het veiligheidssysteem in de machine in werking treedt, vergelijkbaar met de noodrem in een trein. De roltrap blijft dan stilstaan tot medewerkers ter plaatse zijn om de trap weer op te starten. Dat kan even duren.’’

Wat moet ik doen als ik een stilstaande roltrap zie? ,,Controleer eerst of de roltrap niet in de energie-spaarstand staat. Dat kun je zien aan de groene lichten bij de inloop, of door op de roltrap te stappen. Zijn de lampen rood en gaat hij niet draaien, meld het dan! Op de stations waar roltrappen aanwezig zijn, is ook altijd personeel van NS aanwezig. Bijvoorbeeld bij de informatiebalie, de OV-Servicewinkel of Tickets & Service. Na een melding gaan twee medewerkers van onze storingsdienst naar de bewuste roltrap om het euvel te verhelpen. Daarna wordt de roltrap weer ingeschakeld. Hiervoor moet de ene collega tijdelijk reizigers aan de bovenzijde tegenhouden en de andere aan de onderzijde. Een roltrap kan namelijk alleen veilig worden opgestart als er geen mensen op staan. Wegens de veiligheid kan het dus even duren voordat de roltrap weer in beweging is.’’

Worden roltrappen niet veel beter benut als iedereen er lopend gebruik van maakt? ,,Nee. Brits onderzoek wijst uit dat lopende roltrapgebruikers meer treden claimen dan stilstaande. Langere wachtrijen en wachttijden zijn het gevolg, en dat kan ergernis opwekken. En per saldo zijn mensen niet sneller boven of beneden. Tegelijk is het ook begrijpelijk dat mensen hun aansluitende trein of bus willen halen of laat zijn voor een afspraak. Je ziet reizigers met haast daarom klimmend op een roltrap. Om dit alles in goede banen te leiden geldt in Nederland de etiquette: ‘Links gaan, rechts staan’.